گرسنگی کودکان، مرگ همه!
سال‌هاست می‌دانیم که باید سلامت فردی را در قالب بزرگتر سلامت جمعی دید. در بوم‌شناسی نیز نظریه‌ها و شواهد زیادی داریم مبنی بر اینکه باید به سلامت کلی اکوسیستم توجه داشته باشیم.
اما در این راستا یکی از عجیب‌ترین خبرهای علمی در حوزه‌ی مقاومت به آنتی‌بیوتیک دیروز در بخش میکروبیولوژی نشریه‌ی نیچر منتشر شد که نشان می‌دهد سوءتغذیه به تولید ژن‌های مقاوم به آنتی‌بیوتیک کمک می‌کند و البته میکروارگانیسم‌های جهش‌یافته، فقیر و غنی نمی‌شناسند و همه را آلوده می‌کنند.
شرح مختصری از داستان:
مقاومت نسبت به آنتی‌بیوتیک‌ها از بزرگترین معضلات پزشکی در حال حاضر و در سال‌های پیش رو است. به‌عنوان نمونه باکتری‌ای که نسبت به آنتی‌بیوتیک‌های رایج مقاوم است به راحتی می‌تواند یک عمل جراحی ساده را به مرگ بکشاند. گویا آنتی‌بیوتیک‌ها که از بزرگترین دست‌آوردهای پزشکی قرن بیستم بودند با حل مساله‌ای بزرگ، یعنی کمک به مبارزه با عفونت‌ها، در ادامه و با به کارگیری نادرست آنها، خود مسائل جدیدی آفریدند.
در سال ۲۰۱۹ حدود ۵ میلیون نفر در اثر مقاومت به آنتی‌بیوتیک درگذشتند. سازمان بهداشت جهانی پیش‌بینی می‌کند که این عدد تا سال ۲۰۵۰ به ۱۰ میلیون نفر در سال خواهد رسید.
مساله آن‌قدر جدی است که سال ۲۰۱۵ در راستای آگاهی‌رسانی عمومی در این زمینه، هفته‌ای به همین نام اختصاص داده‌شد تا از مصرف غیرضروری آنتی‌بیوتیک جلوگیری شود.
نظریه‌ی رایج این است که علت افزایش چنین باکتری‌های مقاومی مصرف بی‌رویه‌ی آنتی‌بیوتیک در سطح جهانی است.
پژوهش جدید علت مهم دیگری را در تولید سوپرباگ‌ها (که میکروارگانیسم‌های مقاوم به آنتی‌بیوتیک‌های رایج هستند) معرفی می‌کند. دستگاه گوارش کودکانی که سوءتغذیه دارند، که تعداد آنها ۳۴۰ میلیون نفر است، از مهم‌ترین منابع ایجاد این سوپرباگ‌ها است!
سوءتغذیه و گرسنگی در این کودکان و نوزادان باعث می‌شود که ژن‌های برخی میکروارگانیسم‌های فرصت‌طلب در دستگاه گوارش آنها، در جهت تبدیل شدن به سوپرباگ‌ها جهش یابند.
این پدیده آن‌قدر عجیب است که خبرنگاران علمی نیز نتوانسته‌اند تعجب خود را ابراز نکنند: گویا میکروبیوم دستگاه گوارش این کودکان انتقام سختی‌های ناروایی را که بر آنان بار می‌شود از مسببان شرایط می‌گیرد.
طنز داستان آنجاست که احتمالا دولت‌های بزرگ کماکان ترجیح می‌دهند تا برای مقابله با این معضل بودجه‌ی پژوهش‌های تولید انتی‌بیوتیک‌های جدید را افزایش دهند تا اینکه بخواهند همزمان بودجه‌ای برای کاهش گرسنگی در جهان در نظر گیرند. گویا فهم آنکه همه‌ی ما ساکنان یک کشتی هستیم و در جهانی کاملا درهم‌تنیده که سرنوشت ما به سرنوشت جانوران قطبی نیز گره خورده است برای اذهان سیاست‌ورزان ناممکن است و همچنان به فکر ساخت جزایری امن برای خود هستند. “بنی‌آدم اعضای یکدیگرند.”