- خاستگاه
- نام
- داده
- ACT در مقابل CBT
- هرم ACT
- مدت زمان جلسات و مداخلات
خاستگاه
- ACT در سال 1984 با نگارش مقالهای توسط استیون سی هیز تحت عنوان «معنا دادن به معنویت» معرفی شد.
- این مقاله از دریچۀ تحلیل رفتار، شاخهای از روانشناسی که ACT تحت آن تکامل یافته است، به بررسی معنویت پرداخت.
نام
- ACT در آغاز «فاصلهگیری جامع (یا دور کردن همهجانبه)» (Comprehensive Distancing) نامیده میشد.
- نام ACT در اواخر دهۀ 90 مطرح شد.
- این نام بازتابدهندۀ پیامی کلیدی است: آنچه را که خارج از کنترل شماست، بپذیرید و به اقدامی متعهد شوید که زندگی شما را بهبود میبخشد.
داده
- از اواسط سال 2022، بیش از 1000 RCT (کارآزماییهای تصادفی و کنترلشده، استاندارد طلایی پژوهش) در مجلات معتبر منتشر شدهاند که اثربخشی ACT بر بسیاری از اختلالات را نشان میدهند.
- بخش دوازدهم APA، ACT را یک EST (درمان با پشتیبانی تجربی) برای افسردگی، اضطراب مختلط، درد مزمن، اختلال وسواس فکری-عملی و روانپریشی در نظر میگیرد. (در حال حاضرACT در بخش دوازدهم APA و در لیست EST، رتبۀ دوم برتر را در میان تمام مدلهای درمانی داراست.)
ACT در مقابل CBT
- انواع مختلفی از درمانهای رفتاری-شناختی وجود دارند که تحت دو موضوع مشترک یکپارچه میشوند:
- الف) تأکید بر پشتیبانی تجربی (انجام پژوهش برای نشان دادن چگونگی و چرایی کارکرد آن) و
- ب) اهمیت هدف قرار دادن مستقیم شناخت برای تأثیرگذاری بر تغییرات رفتاری
- در صفحۀ بعد انواع مدلهایی را خواهید دید که زیر چتر CBT قرار میگیرند.
- ملاحظه خواهید کرد که ACT یکی از این موارد است.
ACT در مقابل CBT (ادامه)
- امروزه به ندرت میتوان کنفرانسی در مورد CBT یافت که شامل کارگاهها یا سمینارهای ACT نباشد؛ یا کتابی درسی دربارۀ CBT یافت که به ACT اشاره نکرده باشد.
- ACT تفاوتهای عمدهای با درمان شناختی بک (Beck’s cognitive therapy) دارد – که مورد نظر بسیاری از افرادی است که از CBT صحبت میکنند – اما این دو دارای اشتراکات بسیاری نیز هستند. آنها همراه یکدیگرند.
هرم ACT
ACT در رأس هرم قرار دارد.
ACT بر روی RFT (نظریۀ چارچوب ارتباطی) قرار دارد.
- RFT یک نظریۀ رفتاری زبان و شناخت است.
- RFT «بزرگتر» از ACT است. اگر ACT همچون رانندگی با خودرو باشد، RFT تا حدی شبیه به اصول مهندسی موتور خودرو است.
RFT شاخهای از BA (تحلیل رفتار) است.
بسیاری از مدلهای درمانی تا حد زیادی از اصول تحلیل رفتار اقتباس شدهاند، از جمله تمام مدلهایی که زیر چتر CBT قرار دارند. به عنوان مثال، قدرتمندترین مداخله در روانشناسی انسان – مواجهه – از تحلیل رفتار ناشی میشود.
تمام این موارد مبتنی بر نگاهی فلسفی به علم تحت عنوان زمینهگرایی کارکردی (FC) است. برای انجام ACT، شناخت RFT، BA و FC الزامی نیست – اما آگاهی از آنها قطعاً به شما کمک میکند! طی این دوره، به تمام آنها اشاره خواهیم کرد.
مدت زمان جلسات و مداخلات
- جلسات فردی ACT میتوانند از 15 تا 60 دقیقه متغیر باشند. مدت زمان جلسات گروهی اغلب از 90 تا 120 دقیقه است.
- تمرینات ذهنآگاهی میتوانند رسمی (سبک مراقبه) یا غیررسمی و برای مدت زمانی دلخواه – از 10 ثانیه تا 30 دقیقه – باشند.
- مداخلات، به اقتضاء موقعیت و تواناییهای درمانجو کاهش یا افزایش خواهند یافت.
- ACT میتواند در قالب درمان کوتاه (4 تا 12 جلسۀ یک ساعته)، درمان فوقالعاده مختصر (1 تا 6 جلسۀ 30 دقیقهای یا کمتر) یا درمان طولانیمدت انجام شود. رویکرد فوقالعاده مختصر، FACT (درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد متمرکز) نامیده میشود.