بحران تکرارپذیری
در مقالهی «بحران تکرارپذیری و ضرورت تغییر در سیاستگذاریِ چاپ مقالات علمی» که در شمارهی پاییز 1400 نشریهی «روششناسی علوم انسانی» چاپ شده، بحران تکرارپذیری معرفی شده است و این دعوی مطرح میشود که چگونه سیاستگذاریهای نادرست، علم را از مسیر خود خارج کرده است. جالب آنکه علم به عنوان بزرگترین دستاورد معرفتی بشر برای شناخت جهان به نحوی خوداصلاحگرانه بحران را به رسمیت شناخته و این خودِ دانشمندان هستند که به جای انکار ناکارآمدیها، درصدد اصلاح برآمدهاند.
چکیده مقاله:
طی دهۀ گذشته به نحوی روزافزون دریافتهایم که وقتی درصدد تکرار دادههای نشریافته در مقالات معتبر علمی هستیم، نتایج اولیه به دست نمیآیند. به عبارتی، بسیاری از مقالاتِ نشریافته در علوم آزمایشی، از جمله پزشکی و روانشناسی نامعتبر هستند. این پدیده به بحرانی در علوم تجربی منجر شده است که در 2012 به «بحران تکرارپذیری» معروف شد. در مقالۀ حاضر ابتدا بحران معرفی، و نظر دانشمندان در مورد شدت آن بیان شده است؛ سپس پنج علت احتمالی برای بروز آن معرفی شدهاند.
دعوی مقاله آن است که مهمترین علت را باید در سیاستگذاریهای ناکارآمد فشار بر چاپ مقالات جستجو کرد. در بخش بعد نیز متناسب با پنج علت، راهکارهایی برای تخفیف بحران معرفی شده است. در بخش پایانی گام برداشتن به سوی «علم باز» و کاستن از نقش مقالات در ارزیابی استادان و پژوهشگران بهعنوان دو راهکار اصلی معرفی میشود.
(چاپ مقاله از مهمترین راههای توسعهی علم است. بنابراین چاپ مقاله نیست که ایراد دارد، بلکه سیاستهای نادرست حاکم بر چاپ مقالات نیازمند بازنگریاند. در ایران با مجبور کردن دانشجویان دکتری به چاپ مقالات، بیتردید وضعیت بحرانِ تکرارپذیری بسیار بدتر، و سیاستها نیازمند بازنگری سریعتراند.)
لینک دانلود مقاله: